Meneer Kos

“Goedemorgen met Kos”, zijn de woorden waarmee de telefoon wordt opgenomen als ik het nummer bel  dat  me in contact brengt met een oud werknemer van het ADM.

Om het beeld van het IJplein zo compleet mogelijk te maken vond ik dat de geschiedenis van de Amsterdamse Droogdok Maatschappij, die van 1877 tot 1980 op deze plek gelegen was, niet kon ontbreken.

Aan de telefoon lijkt meneer Kos niet zo spraakzaam maar nu ik tegenover hem zit op het bruinleren bankstel in zijn woonkamer, vertelt hij vol verve over het vak en zijn tijd bij de scheepswerf.

Het was een indrukwekkende plek. De ingang lag aan de Meeuwenlaan met aan weerskanten een aaneengesloten omheining, om het geluid van het klinken van de nagels een beetje draagbaar te maken voor de bewoners van de naastgelegen wijken. Als je door de poort liep zag je eerst de kantoren, de kantine, de kleedlokalen en de  scheepsbouwhal. Daarachter de machinefabriek en de koperslagers.

Maar de lievelingsplek van meneer Kos was de leerschool. Na drie jaar Mavo heeft hij hier zijn BEMETEL-diploma gehaald. Praktijklessen op het ADM en theorie op de NDSM; opleiding gebouw de Eenheid.

Vanuit hier heeft hij een indrukwekkende reis gemaakt en is opgeklommen tot baas van de mechanische afdeling van Damen Shipyard, waar hij nu werkt. Hij weet alles over de reparaties van mechanica. Pompen, roeren, schroeven, motoren en sloependavids.

Hij heeft het goed bij zijn werkgever maar de geschiedenis van de teloorgang van het ADM schuurt nog steeds. Het ging zo goed met het ADM dat aan de overkant, bij KNSM eiland, schepen lagen te wachten om gedokt te worden. Toch had de politiek besloten dat het moest fuseren met het noodlijdende NDSM om deze van de ondergang te redden. Een oplossing die beide werven tot zinken heeft gebracht.

Het ADM had 1500 werknemers is dienst. Het was in het bezit van vier drijvende dokken. Meneer Kos haalt een fles met een miniatuurdok uit de eikenhouten vitrinekast achter hem om het systeem van ontdokken en opdokken te illustreren Er was werk zat! Voor ons was het alles en nu zijn het enkel nog straatnamen

Binnendraaierij,

Koperslagerij, 

Motorwal.

Als een herinnering aan een mooie tijd fluisteren zij nog zachtjes de geschiedenis van deze plek in je oor.

2°22’58.1″N 4°55’07.5″E – 15/11/2018